Kiedy w rodzinie pojawia się małe dziecko, chcemy zrobić wszystko, aby zdrowo i prawidłowo się rozwijało. Dlatego nieustannie obserwujemy malucha, a każdą niepokojącą sytuację konsultujemy z pediatrą. W adekwatnej ocenie rozwoju dziecka mogą nam też pomóc siatki centylowe, trzeba jedynie wiedzieć, jak z nich poprawnie korzystać.
Czym są siatki centylowe?
Siatki centylowe to profesjonalnie opracowane wykresy, które przedstawiają, ile procent dzieci w danym wieku uzyskuje wyższe i niższe wyniki w takich kategoriach jak waga, wzrost i obwód głowy. Stworzono także osobne siatki centylowe dla chłopców i dla dziewczynek.
Oczywiście dane, na których bazują siatki centylowe, dotyczą konkretnej grupy badawczej, a nie całej populacji. Dlatego zawsze należy sprawdzić, na jakich badaniach bazują używane przez nas siatki centylowe. W tym przypadku im większa była grupa badawcza, tym większa jest wiarygodność zamieszczonych w siatce danych.
Jak odczytywać dane z siatek centylowych?
Przede wszystkim warto regularnie sprawdzać, gdzie nasze dziecko plasuje się na siatkach centylowych, szczególnie jeśli nie ukończyło jeszcze trzeciego roku życia. Natomiast chcąc odszukać, na którym centylu znajduje się dziecko, trzeba zaznaczyć na jednej linii wiek dziecka, a na drugiej kolejny parametr na przykład wagę. Następnie łączymy te dwa punktu i odczytujemy wynik w postaci konkretnego centylu.
W zasadzie wszystkie wyniki pomiędzy 3 a 97 centylem są prawidłowe. Niepokojące powinny być dopiero nagłe skoki lub spadki wartości oraz wypadanie poza siatkę centylową, czyli wszystkie wyniki poniżej 3 centyla lub powyżej 97 centyla. Oczywiście niepokojący wynik nie jest jednoznaczny z problemem rozwojowym, ponieważ nie wszystkie dzieci muszą się w ten sam sposób rozwijać. Niektórzy na przykład od urodzenia są nieprzeciętnie wysocy i mimo prawidłowego rozwoju zawsze plasują się powyżej 97 centyla.
Kiedy należy skonsultować się z lekarzem?
Dobry pediatra powinien sam na bieżąco monitorować rozwój dziecka pod kątem siatek centylowych i zapisywać odpowiednie wartości w książeczce zdrowia malucha. Jednak jeśli martwią nas wyniki dziecka, zawsze warto skonsultować wszelkie podejrzenia ze specjalistą. Tym bardziej że w razie wątpliwości medyk może zlecić dodatkowe badania, które skutecznie rozwieją nasze podejrzenia.
Podsumowując, warto wiedzieć, czym są siatki centylowe, by móc swobodnie z nich korzystać. Nie traktujmy jednak siatek centylowych jak wyroczni, a jedynie jako narzędzie pomocne w ocenie prawidłowego rozwoju naszego dziecka.
